HĐ 2.3 Các vấn đề kinh tế nổi bật của TP.HCM
I. Giới thiệu
1. Khái quát về dự án và gói thầu
Dự án “Thúc đẩy triển khai hiệu quả chươngtrình hội nhập kinh tế quốc tế của thành phố HCM và hỗ trợ các tỉnh trong Vùng” thuộc Chương trình Hỗ trợ Kỹ thuật Hậu gia nhập WTO (B-WTO). Vốn ODA của chương trình do Cơ quan phát triển quốc tế Úc – AUSAID và Cơ quan phát triển quốc tế Vương quốc Anh – DFID cung cấp. Cơ quan quản lý dự án là Ban Quản lý Dự án “Thúc đẩy triển khai hiệu quả chương trình hội nhập kinh tế quốc tế của thành phố HCM và hỗ trợ các tỉnh trong Vùng” do Ủy ban nhân dân thành phố thành lập, thuộc Trung tâm Hỗ trợ hội nhập WTO thành phố HCM.
Dự án này hỗ trợ việc triển khai có trọng tâm và hiệu quả chương trình hành động của Thành phố về hội nhập kinh tế quốc tế và mở rộng hỗ trợ cho các tỉnh lân cận. Hai mục tiêu cụ thể của dự án là:
- Mục tiêu 1: Mở rộng hoạt động hỗ trợ về hội nhập kinh tế quốc tế cho các tỉnh xung quanh; với kết quả dự kiến là thiết lập và không ngừng phát triển một mạng lưới báo cáo viên/chuyên gia về vấn đề WTO và hội nhập kinh tế quốc tế.
- Mục tiêu 2: Nâng cao năng lực cố vấn, tham mưu chính sách phát triển cho Chính quyền Thành phố HCM; với kết quả dự kiến là nâng cao năng lực tham mưu về chính sách thông qua việc soạn thảo và áp dụng các báo cáo chuyên sâu về các lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội liên quan.
Dự án đã bắt đầu triển khai từ đầu năm 2012 và dự kiến hoàn thành sau 18 tháng thực hiện.
Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn nằm trong khuôn khổ mục tiêu thứ hai của dự án và để xây dựng báo cáo đánh giá về các vấn đề kinh tế nổi bật của thành phố (hoạt động 2.3 dưới đây).
Các hoạt động chính của dự án nhằm thực hiện mục tiêu 2 của dự án bao gồm:
- Hoạt động 2.1: Khảo sát, học tập kinh nghiệm về phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh các ngành kinh tế ở Hàn Quốc.
- Hoạt động 2.2: Khảo sát đánh giá năng lực cạnh tranh của cụm ngành dệt may trên địa bàn Thành phố và một số địa phương lân cận
- Hoạt động 2.3: Xây dựng báo cáo đánh giá về các vấn đề kinh tế nổi bật của Thành phố
- Hoạt động 2.4: Xây dựng Báo cáo phân tích chuyên sâu về hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn Thành phố:
- Hoạt động 2.5: Xây dựng báo cáo về bất bình đẳng trong phân phối thu nhập, hay cụ thể là tính toán và phân tích chỉ số GINI
2. Mục đích của báo cáo
Như đã nêu trên, dự án sẽ mời đấu thầu để tuyển chọn một nhà thầu tư vấn giúp dự án thực hiện Hoạt động 2.3 – Xây dựng báo cáo đánh giá về các vấn đề kinh tế nổi bật của Thành phố.
Việc xây dựng báo cáo này có hai mục tiêu: (i) xây dựng được một mẫu báo cáo đánh giá phát triển kinh tế – xã hội của Thành phố (trước mắt định kỳ 1 năm); và (ii) cung cấp đánh giá toàn diện và đầy đủ về các vấn đề kinh tế nổi bật của Thành phố trong năm 2012.
Sau đó, căn cứ theo mẫu triển khai của báo cáo này, tùy theo nguồn lực, cơ quan tham mưu tổng hợp (đề nghị là Viện Nghiên cứu phát triển) sẽ tổ chức các báo cáo định kỳ (6 tháng hay 1 năm) để tham mưu kịp thời cho Lãnh đạo thành phố.
Hiện nay, hàng năm tất cả các sở ban ngành và các quận huyện đều được yêu cầu nộp cho thành phố các báo cáo theo chuyên ngành và theo địa bàn quận, huyện. Trên cơ sở đó Thành phố xây dựng báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của Thành phố. Báo cáo mới này có những yêu cầu khác biệt sau đây:
– Báo cáo do một nhóm chuyên gia độc lập thực hiện;
– Ngoài số liệu thống kê, báo cáo còn sử dụng thông tin về thực hiện chính sách của các sở ngành, ý kiến phản hồi của doanh nghiệp, và đặc biệt là báo cáo sẽ đánh giá tác động chính sách và tác động của môi trường kinh tế bên ngoài đến các vấn đề kinh tế nổi bật. (xem chi tiết tại mục B. Phạm vi công việc dưới đây)
– Báo cáo tập trung phát hiện và phân tích các vấn đề cốt lõi và nổi bật về kinh tế trong kỳ đánh giá, không bao quát mọi lĩnh vực.
II. Phạm vi công việc
1. Phạm vi công việc và nguồn vốn dự kiến
Trong khuôn khổ Chương trình hội nhập kinh tế quốc tế của Thành phố HCM, song song với việc tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động phổ biến kiến thức về hội nhập quốc tế theo chiều sâu và mở rộng ra các địa phương lân cận, Trung tâm Hỗ trợ hội nhập WTO thành phố đang triển khai công tác nghiên cứu đánh giá và dự báo định kỳ về kinh tế và xã hội nhằm tham mưu cho chính quyền Thành phố về các giải pháp phản ứng kịp với diễn biến tình hình.
Một trong những hoạt động quan trọng của công tác này là xây dựng báo cáo phân tích các vấn đề kinh tế nổi bật của thành phố dưới tác động của hội nhập kinh tế quốc tế. Tư vấn/nhóm tư vấn trúng thầu sẽ thực hiện xây dựng báo cáo phân tích này.
Không chỉ dừng lại ở việc trình bày tình hình kinh tế – xã hội của TP.HCM trong năm 2012 mà báo cáo của các sở ban ngành TP đã thực hiện, báo cáo này sẽ tập trung vào bốn nội dung sau:
- Phân tích tổng hợp để xác định/nhận diện các vấn đề kinh tế nổi bật nhất của Thành phố.
- Đánh giá tác động của môi trường kinh tế bên ngoài đến các vấn đề kinh tế nổi bật.
- Đánh giá mức độ hữu hiệu của các phản ứng chính sách từ các cơ quan quản lý nhà nước đối với các vấn đề kinh tế nổi bật của Thành phố.
- Đề xuất các giải pháp chính sách
Phân tích những thuận lợi, thách thức và triển vọng của các ngành và lĩnh vực kinh tế chủ chốt. Báo cáo cũng sẽ đưa ra những khuyến nghị cụ thể về các lĩnh vực phát triển kinh tế, quản lý nhà nước và công tác điều hành của lãnh đạo Thành phố.
Báo cáo phân tích này đi sâu theo hướng nhận định – dự báo – khuyến nghị chính sách, đề xuất các giải pháp ngắn hạn và dài hạn nhằm giải quyết những vấn đề trở ngại của các chương trình phát triển kinh tế và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Thành phố.
Báo cáo phân tích này sau khi được góp ý, thảo luận tại hội thảo sẽ được hoàn thiện trình Lãnh đạo thành phố duyệt để trở thành mẫu báo cáo phân tích phát triển kinh tế xã hội thường niên.
Ban Quản lý Dự án/Trung tâm Hỗ trợ hội nhập WTO Thành phố sẽ trực tiếp điều phối việc thực hiện hợp đồng tư vấn này.
2. Các nhiệm vụ cụ thể
Dưới sự điều phối trực tiếp của Ban Quản lý Dự án/Trung tâm Hỗ trợ hội nhập WTO Thành phố, nhóm chuyên gia sẽ thực hiện các nhiệm vụ cụ thể sau đây:
Nhiệm vụ | Nội dung nhiệm vụ |
01 | Xây dựng khung phân tích: • Soạn thảo khung phân tích • Xây dựng cấu trúc sơ khởi của báo cáo |
02 | Thu thập và tổng hợp thông tin: • Mua dữ liệu, các chỉ số kinh tế của TP.HCM • Rà soát các báo cáo tình hình kinh tế – xã hội TP.HCM trong năm 2012. • Đánh giá tình hình kinh tế vĩ mô (quốc gia, quốc tế) ảnh hưởng đến kinh tế thành phố • Tổng hợp những chính sách kinh tế đã và đang được thực thi trong năm 2012 • Tham gia phỏng vấn và trao đổi nhận định tình hình với các sở ban ngành của Thành phố (dự kiến 8 đơn vị). |
03 | Viết báo cáo phân tích sơ khởi để xác định các vấn đề kinh tế nổi bật của TP.HCM trong năm 2012: • Phân tích các động lực tăng trưởng kinh tế TP trên cơ sở phát hiện và đánh giá xu thế tăng trưởng kinh tế của thành phố theo từng quý. • Phân tích kinh tế theo ngành/cụm ngành để nhận diện những ngành/cụm ngành chịu tác động lớn nhất của tiến trinh hội nhập trong năm 2011-12. • Phân tích thuận lợi, thách thức và triển vọng của một số ngành kinh tế quan trọng/nổi bật (ví dụ bất động sản; tài chính-ngân hàng,…) • Phát hiện và xác định các vấn đề kinh tế nổi bật cần phân tích sâu. |
04 | Lập phiếu điều tra kỳ vọng doanh nghiệp về tình hình kinh doanh trên địa bàn TP.HCM (điều tra nhanh khoảng 120 DN): • Đánh giá của doanh nghiệp về tình hình kinh doanh năm 2012 và triển vọng 2013. • Cảm nhận của doanh nghiệp đối với tác động của chính sách tới tình hình kinh doanh. |
05 | Viết báo cáo đánh giá tác động và đề xuất chính sách trên cơ sở của việc xác định các vấn đề kinh tế nổi bật, ra soát các chính sách đã và đang triển khai và kết quả điều tra nhanh kỳ vọng của doanh nghiệp: • Đánh giá tác động của môi trường kinh tế bên ngoài đến các vấn đề kinh tế nổi bật. • Đánh giá mức độ hữu hiệu của các phản ứng chính sách từ các cơ quan quản lý nhà nước đối với các vấn đề kinh tế nổi bật của Thành phố. • Đề xuất các giải pháp chính sách |
06 | Báo cáo tổng hợp, tổ chức hội thảo và hoàn thiện báo cáo: • Dự thảo báo cáo tổng hợp • Phối hợp với BQL Dự án tổ chức một cuộc hội thảo để thảo luận các ý kiến đóng góp cho bản dự thảo báo cáo. |
III. Phương pháp luận
Báo cáo phân tích những vấn đề kinh tế nổi bật của TP.HCM sẽ được soạn dựa vào khung phân tích tình hình phát triển kinh tế địa phương từ việc phân tích các động lực tăng trưởng kinh tế, tình hình phát triển cụm ngành và khung đánh giá tác động chính sách. Nguồn thông tin phục vụ phân tích là số liệu các chỉ tiêu thống kê tổng hợp, phỏng vấn và trao đổi nhận định với các sở ban ngành của TP.HCM và điều tra kỳ vọng doanh nghiệp
IV. Thời gian, sản phẩm cuối cùng và cơ chế đánh giá
Gói thầu sẽ được triển khai trong vòng 07 tháng kể từ ngày ký hợp đồng với tư vấn. Trong đó,
– Thời hạn nộp dự thảo báo cáo để lấy ý kiến đánh giá: tháng 03/2013
– Thời hạn nộp báo cáo cuối cùng: tháng 04/2013
– Nghiệm thu sản phẩm: tháng 05/2013
Sản phẩm cuối cùng là một báo cáo phân tích các vấn đề kinh tế nổi bật với độ dài 45-50 trang bao gồm bốn nội dung đã nêu trong mục II.1.
Sản phẩm sẽ được đánh giá theo cơ chế tư vấn độc lập đánh giá, tổ chức hội thảo và Ban Quản lý dự án nghiệm thu thông qua hội đồng nghiệm thu cấp Thành phố.